نیروهای طالبان روز شنبه ۴ اسفند (۲۲ فوریه) در نزدیکی نقطه‌ صفری مرزی با پاکستان شروع به ساخت تاسیسات مرزی کردند که با واکنش تند مرزبانان پاکستانی مواجه شد. آن‌ها این اقدام طالبان را «تحریک‌آمیز» خواندند و در واکنش به آن، گذرگاه مرزی تورخم را بستند.

این گذرگاه مرزی برای مهم تجارت که در ولایت ننگرهار در شرق افغانستان واقع است، اکنون برای سومین روز متوالی بسته مانده است. در حالی که یکی از اصلی‌ترین مسیرهای ترانزیت کالا به افغانستان به شمار می‌رود و مسدود شدن آن زیان بزرگی به اقتصاد این کشور وارد می‌کند.

عبدالجبار حکمت، کمیسر طالبان در تورخم، تایید کرده که پاکستان در واکنش به ساخت این تاسیسات، مرز را بسته است. با این حال، تاکنون برای بازگشایی مرز هیچ دیدار رسمی میان طالبان و مقام‌های پاکستانی برگزار نشده و از مسافران هم خواسته شده است تا اطلاع ثانوی از مراجعه به این گذرگاه خودداری کنند.

ناظم گل شینواری، عضو انجمن گمرک تورخم، در گفتگو با رسانه‌های پاکستانی هشدار داد که تداوم بسته ماندن این گذرگاه خسارات هنگفتی به هر دو کشور وارد می‌کند. او می‌گوید: «مسدود شدن تورخم میلیون‌ها روپیه ضرر مالی به جا می‌گذارد. مشکلات باید از طریق گفتگو حل شود و مقام‌ها باید به بیماران، زنان و کودکان اجازه‌ عبور بدهند.»

بر اساس گزارش جئونیوز پاکستان، پس از تشدید تنش‌ها در تورخم، نظامیان پاکستانی مواضع دفاعی خود را تقویت کردند که این مسئله خطر درگیری مسلحانه را افزایش داده است.

 مقام‌های ارشد طالبان و پاکستان تلاش دارند از گسترش این درگیری‌ها جلوگیری کنند، اما تنش‌های مرزی میان دو طرف در هفته‌های اخیر افزایش یافته است.

تحلیلگران نظامی می‌گویند از آنجا که بسیاری از نیروهای طالبان آموزش‌های نظامی حرفه‌ای ندیده‌اند، اقدام‌هایی خودسرانه‌ انجام می‌دهند که از عوامل اصلی درگیری‌های مرزی است.

سرگردانی مسافران و بیماران

مسدود شدن این گذرگاه مرزی بر زندگی شهروندان افغانستان تاثیر مستقیم گذاشته است و بسیاری از افغان‌ها که برای درمان به پاکستان سفر می‌کنند، حالا پشت مرز‌ها معطل مانده‌اند.

محمد عثمان که هر شش ماه یک‌ بار فرزند خردسالش را برای درمان کم‌خونی شدید به اسلام‌آباد می‌برد، در تورخم گیر افتاده است. او به ایندیپندنت فارسی گفت: «داروهای فرزندم تمام شده است. باید او را هرچه زودتر نزد پزشک متخصص ببرم، اما مرز بسته است. فرزند من نیاز دارد که خونش آزمایش شود و پزشک براساس وضعیت کنونی‌اش دارو تجویز کند، اما من دو روز است که در ننگرهارم و نتوانسته‌ام به پاکستان بروم.»

او افزود: «بسیاری از مردم مثل من، مریض دارند و می‌خواهند به پاکستان بروند، اما مرز تورخم بسته است. من از طالبان می‌خواهم که به دلیل نیاز شهروندان افغان به خدمات درمانی در پاکستان، از درگیری و تنش مرزی جلوگیری کنند، تا مشکلی برای بیماران ایجاد نشود.»

با توجه به اینکه افغانستان به آب‌های آزاد دسترسی ندارد، مرزهای زمینی برای اقتصاد این کشور حیاتی‌اند و مرز تورخم هم شاهراه اصلی تجارت میان افغانستان و پاکستان به شمار می‌رود که بسته شدن آن، ضربه‌ بزرگی به تاجران وارد می‌کند.

پاکستان از حامیان اصلی طالبان در به قدرت رسیدن این گروه در اوت ۲۰۲۱ بود. با این حال، پس از آن روابط دو طرف همواره با تنش همراه بوده و طالبان و مرزبانان پاکستانی هم به‌ تناوب با هم درگیر شده‌اند.